Φωτοταξίδια στα Ιωάννινα Μέρος τρίτο Η λίμνη Παμβώτιδα και το Νησί των Ιωαννίνων

Ο θρύλος αναφέρει ως χαρακτηριστική χρονολογία το 1434, όταν ο Ντουραχάν πασάς, Μπεϊλέρμπεης της Ρούμελης, διέσχισε μαζί με το στρατό του την παγωμένη Παμβώτιδα, που ήταν καλυμμένη με χιόνι, πιστεύοντας ότι προχωρά σε στεριά. Ως δείγμα ευγνωμοσύνης για τη σωτηρία του λέγεται ότι έχτισε τη Μονή της Παναγίας Ντουραχάνη.

Η λίμνη Παμβώτιδα (αρχαίο όνομα Παμβῶτις), γνωστή και ως λίμνη των Ιωαννίνων, βρίσκεται σε υψόμετρο 470 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Έχει μήκος 7,9 περίπου χιλιόμετρα, πλάτος 1,5 ως 5,4 χιλιόμετρα, μέσο βάθος 4 - 5 μέτρα, μέγιστο βάθος 11 μέτρα και επιφάνεια 19,4 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Περιβάλλεται από τα όρηΜιτσικέλι και των ανατολικών αντερεισμάτων του Τομάρου (ή της Ολύτσικας) και σχηματίζεται από τα ύδατα τριών κυρίως πηγών (Ντραμπάντοβας, Σεντενίκου και Κρύας), που αναβλύζουν στους πρόποδες του Μιτσικελίου. Συνδέεται με τους θρύλους της Κυρά – Φροσύνης και του Ντουραχάν.
 Χρονολογείται από το 10.000 π.Χ αν και στο παρελθόν η στάθμη της είχε μειωθεί αξιοσημείωτα, σήμερα αποτελεί ένα ζωντανό κομμάτι χλωρίδας καιπανίδας της περιοχής. Η λίμνη αυτή είναι ιχθυοτρόφος, περίφημα είναι τα χέλια και οι καραβίδες. Ο πυθμένας της αποτελεί ένα σπάνιο όσο και ανεκτίμητο «αρχείο» της φύσης, καθώς στις επιχώσεις του έχουν αποτυπωθεί, χωρίς διακοπή, μακραίωνες οικολογικές διακυμάνσεις, οι οποίες, αφορούν όχι μόνον την Ήπειρο αλλά και την ευρύτερη Βαλκανική Χερσόνησο. 

Η Παμβώτιδα που αποτελεί πηγή ζωής για όλο το Λεκανοπέδιο δημιουργήθηκε, σύμφωνα με την κ. Κοτζαμποπούλου πριν από τουλάχιστον 2 εκατομμύρια χρόνια. Έκτοτε, λειτουργεί ως ένας φυσικός υδάτινος ταμιευτήρας, μέσα στον οποίο σταδιακά σωρεύτηκαν εκατοντάδες μέτρα λιμναίων αποθέσεων. Από αυτές τις αποθέσεις οι επιστήμονες βγάζουν χρήσιμα συμπεράσματα για τις εναλλαγές του κλίματος τα τελευταία600.000 χρόνια.

 Σήμερα,  βρίσκεται αντιμέτωπη με τους μεγαλύτερους κινδύνους από την δημιουργίας της (!) εξαιτίας των ανεξέλεγκτων ανθρώπινων  παρεμβάσεων σ’ αυτήν και φυσικά της αδυναμίας μας να την προστατεύουμε από την ρύπανση και την συρρίκνωση!

Νησί των Ιωαννίνων

Το Νησί των Ιωαννίνων είναι νησί και οικισμός που βρίσκεται στην λίμνη των Ιωαννίνων.
Το νησί βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της λίμνης πολύ κοντά στον οικισμό Αμφιθέα. Έχει έκταση 200 στρέμματα και μέγιστο υψόμετρο 520 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας ή 59 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της λίμνης.
Ο οικισμός βρίσκεται στο βόρειο άκρο του νησιού και αποτελείται από 110 περίπου σπίτια. Είναι ανακηρυγμένοςπαραδοσιακός οικισμός καθώς είναι χτισμένος ακολουθώντας την παραδοσιακή ηπειρώτικη αρχιτεκτονική με τις χαρακτηριστικές στέγες από σχιστόλιθο. Από το 1926 αποτελεί ξεχωριστή κοινότητα. Ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 343 κάτοικοι.

Οι ιστορικές αναφορές για το νησί ξεκινούν τον 13ο αιώνα όταν ιδρύθηκαν τα πρώτα μοναστήρια. Το πρώτο μοναστήρι που ιδρύθηκε στο νησί ήταν η Μονή του Αγίου Νικολάου των Φιλανθρωπινών που ιδρύθηκε τον 13ο αιώνα. Την ίδια περίπου περίοδο ιδρύθηκε και η Μονή Αγίου Νικολάου Ντίλιου (ή Στρατηγόπουλου) που ιδρύθηκε από την Βυζαντινή οικογένεια των Στρατηγόπουλων. Τον 16ο αιώνα η μοναστική κοινότητα στο νησί άκμασε με αποτέλεσμα να ιδρυθούν άλλες δύο μονές. Η Μονή του Αγίου Νικολάου Mεθοδίου που μετονομάστηκε αργότερα σε Αγία Ελεούσα και η Μονή Προδρόμου, ενώ τον επόμενο αιώνα ιδρύθηκαν άλλες τρεις μονές Η Μονή του Αγίου Παντελεήμονα, η Mονή Μεταμόρφωσης του Σωτήρα και η Μονή Προφήτη Ηλία χτισμένη στην κορυφή του νησιού.

Ο οικισμός δημιουργήθηκε τον 17ο αιώνα και σύμφωνα με την παράδοση των κατοίκων που δεν είναι επιβεβαιωμένη σήμερα, οι πρώτοι κάτοικοι προέρχονταν από την Μάνη. Την εποχή του Αλή Πασά το νησί παρήκμασε λόγω της μεγάλης φορολογίας που επιβλήθηκε. Την περίοδο αυτή τα μοναστήρια σχεδόν εγκαταλείφτηκαν. Το 1820 ο Αλή ήρθε σε ρήξη με τον Σουλτάνο Μαχμούτ Β΄ με αποτέλεσμα να σταλεί εναντίον του ο Χουρσίτ Μεχμέτ Πασάς που πολιόρκησε τα Ιωάννινα. Ο Αλή είχε τοποθετήσει στο νησί, φρουρά χιλίων Αλβανών με αποτέλεσμα αυτό να βομβαρδιστεί από τον Χουρσίτ και να υποστεί μεγάλες καταστροφές. Τον Ιανουάριο του 1822 ο Αλή και ενώ πλέον είχε νικηθεί, κατέφυγε στο νησί, στο μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα όπου δολοφονήθηκε στις 17 ή 25 Ιανουαρίου.

το σημείο που σκότωσαν τον Αλή Πασά

φωτογραφίες από το  μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα

Το 1872 λειτούργησε στην Μονή Ελεούσας (πρώην Μονή του Αγίου Νικολάου Mεθοδίου) ιερατική σχολή που έκλεισε το 1922.Το νησί αποτέλεσε ξεχωριστή κοινότητα το 1926. Σήμερα το νησί στηρίζεται κυρίως στην τουριστική ανάπτυξη. Συνδέεται με τα Ιωάννινα με συχνά δρομολόγια πλοιαρίων που μεταφέρουν πολυάριθμους επισκέπτες. Κυριότερα αξιοθέατα του νησιού είναι οι ανακαινισμένες μονές και το μουσείο Αλή Πασά που στεγάζεται στη μονή Αγίου Παντελεήμονα.

Θρύλοι 

 Ο θρύλος της Ντραμπάτοβας 
Η Ντραμπάτοβα είναι από τις μεγαλύτερες πηγές της λίμνης των Ιωαννίνων. Η πηγή αναβλύζει κάτω από έναν τεράστιο βράχο στους πρόποδες του Μιτσικελίου, σχηματίζοντας ένα μεγάλο κοίλωμα        στο εσωτερικό του. Κανένας όμως δεν είχε εισχωρήσει μέσα στο κοίλωμα αυτό, μέχρι που την επισκέφτηκε ο Αλή Πασάς. Έτυχε σε εποχή ανομβρίας, οπότε η στάθμη  των νερών είχε χαμηλώσει, πλησίασε κάτω από το βράχο και προσπάθησε να διακρίνει τι υπήρχε μέσα και κάτω από αυτόν.    Όμως επικρατούσε βαθύ σκοτάδι και δεν μπόρεσε να διακρίνει τίποτα. Τότε διέταξε τον τσοχαντάρη του να ξεντυθεί και να μπει μέσα, για να διερευνήσει το βαθούλωμα. Τρέμοντας εκείνος ολόκληρος μπροστά στη θέα της σπηλιάς δίσταζε να εκτελέσει την εντολή. Τότε ο Αλής αγριεμένος έβγαλε το μαχαίρι του και απειλώντας τον του είπε: " Ή έμπα ωρέ παλιάραπε ή σου κόβω την κόκα (κεφάλι)". Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα για το δύστυχο αράπη. Προκειμένου όμως να χάσει το κεφάλι του προτίμησε να μπει. Τρέμοντας ολόκληρος ξαναβγήκε μετά από λίγο και είπε στον Αλή: "Κόψε με καλύτερα, Πασά μου, παρά να με βάλεις σε αυτή τη μαύρη κόλαση".

Η Βάβω


Στο Νησί της Λίμνης των Ιωαννίνων, μετά την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη και κοντά στον Άγιο Παντελεήμονα, υψώνονται κάποια απότομα βράχια, σχηματίζοντας ένα είδος βαθουλώματος. Από παλιά οι νησιώτες, αλλά και οι Γιαννιώτες, γνωρίζουν την τοποθεσία με το όνομα "βάβω". Σε αυτό το μέρος, λένε πως κατοικούσε μια γριά, η οποία ανταπέδιδε τις κραυγές και τις φωνές των περαστικών, περιπαίζοντάς τους. Η μυθοπλασία αυτή θυμίζει τον αρχαίο ελληνικό μύθο της Ηχούς και του Νάρκισσου, με τη διαφορά ότι η αρχαία Ηχώ ήταν μια πανέμορφη Νύμφη. Η λαϊκή φαντασία απέδωσε το φυσικό φαινόμενο της ηχούς σε μια βάβω, κρυμμένη στα έγκατα της λίμνης.

Φωτογραφίες Χωραΐτου Λένα
ellas2.wordpress.com
el.wikipedia.org
imnhioanninon.weebly.com